خانه / اخبار / گزارش کامل نشست اعلام رسمی مکتب اصالت کلمه به عنوان چهارمین نظام فلسفی جهان اسلام و نخستین مکتب جهانشمول در ادبیات مشرق زمین، همراه با جلسه ی نقد رمان ادبی _فلسفی «چشم های یلدا»

گزارش کامل نشست اعلام رسمی مکتب اصالت کلمه به عنوان چهارمین نظام فلسفی جهان اسلام و نخستین مکتب جهانشمول در ادبیات مشرق زمین، همراه با جلسه ی نقد رمان ادبی _فلسفی «چشم های یلدا»

 

 

 

 

 

 

 

اعلام رسمی مکتب اصالت کلمه به عنوان چهارمین نظام فلسفی جهان اسلام و نخستین مکتب جهانشمول در ادبیات مشرق زمین، همراه با جلسه ی نقد رمان ادبی _فلسفی «چشم های یلدا و کلمه -کلید جهان هولوگرافیک-»

 

به همت اداره ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، مؤسسه ی قلم سبز مرصاد و اداره ی کل کتابخانه های عمومی، جلسه ی نقد و بررسی رمان فلسفی_ادبی چشم های یلدا که به گفته ی نویسندگانِ آن در شانزدهمین سال اعلام حضور مکتب اصالت کلمه و اولین سال اعلام حضور به عنوان چهارمین نظام فلسفی جهان اسلام که بر پایه ی کرسی های نظریه پردازی در راستای اسلامی- ایرانی کردن علوم انسانی شکل گرفته سیزدهم امرداد ۹۷ در تالار غدیر کرمانشاه برگزار شد.

در این نشست ادبی _فلسفی که با حضور بالغ بر بیست و پنج دکتر زبان و ادبیات فارسی و رشته های مختلف دیگر و هم چنین بیش از دویست تن از اساتید و منتقدان فرهیخته در سطح استان و کشور برگزار شد منتقدان فرهیخته ای همچون استاد امیر کرم (نویسنده و کارگردان تئاتر)، محمد زنجانی (دکترای فلسفه)، عبدالرضا رادفر (دکترای زبان و ادبیات فارسی)، رضا کریمی( دکترای علوم قرآنی و معاون اداره ی کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه )، سعید امامی (دکترای زبان و ادبیات فارسی) و آریا پورفریاد شهرویی (دکترای افتخاری مردم شناسی از دانشگاه سوربن فرانسه) در این جلسه حضور پیدا کردند.

در این نشست حضور یار قدیمیِ جناب استاد آرش آذرپیک و پیشکسوت عریانیست -بانو مهری السادات موسوی مهدویان- پس از سال ها دوری از محافل ادبی، در جشن شانزدهمین سالروز مکتب اصالت کلمه که مصادف بود با زادروز این بانوی فرهیخته که مؤسس اولین کارگاه ادبی تاریخ کرمانشاه و مؤلف چندین کتاب در راستای دیدگاه مکتب اصالت کلمه است با شادی اعضای این مکتب همراه بود.

این محفل فلسفی ضمن اشارات مجری جلسه -دکتر مهوش سلیمان پور- به گوشه هایی از اندیشه های مکتب اصالت کلمه و معرفی کتب چاپ شده در راستای آن ادامه یافت و معاون فرهنگی اداره ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی -دکتر پریسا محمدی-خاطرنشان کرد: «از نویسندگان کتاب به علت نگارش چنین کتاب پربار و ارزشمندی تشکر می کنم و بسیار خوشحالم که چنین حرکت اندیشمندانه ای در عرصه ی ادبیات و فلسفه در شهر کرمانشاه اتفاق افتاده و بسیار خرسندم که این روال هم چنان ادامه پیدا کند.»

 

در ادامه ی جلسه ابتدا دو تن از منتقدان (دکتر محمد زنجانی و دکتر عبدالرضا رادفر) به ارائه ی انتقادات خود پرداختند.

دکتر زنجانی ضمن ستایش اثر و تقدیر از نویسندگان آن در مورد محتوای فلسفی کتاب اظهار داشت: «پرداختن به نظریات فلاسفه ی اسلامی علی الخصوص فلسفه ی صدرایی  کار شجاعانه ای است اما در این کتاب جای نظریات شیخ الرئیس و فارابی خالی ست.» سپس افزود: «برای تشکیل یک نظام فلسفی هر برساختی به یک زبان نیاز دارد  که به آن زبان برساخته می گویند. کار ملاصدرا تشکیل زبان برساخته بود یعنی واژه ها را استحاله داده و در معنای جدید به کار می گرفت. مکتب اصالت کلمه هم با ارائه ی کلیدواژه هایی سعی در ایجاد این زبان بر ساخته دارد و این فرایند برای ادبیات و فلسفه ی ایران زمین و خصوصاً شهر کرمانشاه مایه ی بسی خرسندی ست.» ایشان در ادامه با بیان تبیین عالم از نگاه ملاصدرا و این که هر چه در عالم هست چیزی نیست جز صورت هایی در نزد علم خداوند و هر چه در عالم باشد جزء معلولیت خداوند است، کلمه را نیز جزء معلولیت خداوند دانسته و افزود: «از جمله برچسب هایی که منتقدان بر این رمان ادبی _فلسفی خواهند زد تناقض گویی و تساهل و تسامح در بیان نظریات است.»

 

در ادامه ی برنامه دکتر عبدالرضا رادفر -از اساتید دانشگاه- ضمن تبریک و اظهار خرسندی از تلاش جناب استاد آرش آذرپیک و شاگردانش انتقاداتی نسبت به نظریات مطرح شده در کتاب داشت. وی ضمن مشخص نبودن چارچوب مطالب علمی چندین سوال مطرح کرد که مشروح این سوالات به قرار زیر است: «چهار بعدی بودن جهان یعنی چه ؟ چرا بُعد؟ تعریف بعد چیست؟ و دلایل جهان شمولی این مکتب و این که چرا خود را چهارمین نظام فلسفی جهان اسلام می داند چیست؟ آگاهی های کوچک که در طول داستان بر ذهن نیلوفر تداعی می شوند چه ماهیتی دارند؟ چرا مکتب اصالت کلمه خود را آوانگارد می شمارد؟ چرا یک رمان با مکانها و زمانها و اسامی استعاری قصد دارد جریان روایت را پیش ببرد؟ چرا مکتب اصالت کلمه می پندارد که در ادبیات کلاسیک، متون پیش از تئوری ارائه شده اند و شاعران سرزمین ما ذهنی تئوری پرداز در زمینه ی ادبیات شعری و داستانی نداشته است؟ و دهها  سوال دیگر.»

سپس دو منتقد دیگر یعنی دکتر رضا کریمی و دکتر سعید امامی به ارائه ی نظراتشان  پرداختند.

دکتر کریمی در مورد کتاب چشم های یلدا گفت: «یک اثر متفاوت است که هم رمان است و هم نظریه پردازی فلسفی. ادعای مهم کتاب نظریه پردازی بر اساس فرهنگ اسلامی _ایرانی است اما کلمه اساساً در کتاب به صورت مشخص و یک جا تعریف نمی شود. اشکال دیگر این است که کلیات نظریه ی اصالت کلمه به صورت پراکنده بسیار تکرار می شود و گاهی فکر می کنم حرف مرکزی کتاب تکراری و حتی بدیهی است مثلاً تعریف فراداستان، داستان کلمه محور است. اشکال این تعریف این است که یک اصطلاح مکتب اصالت کلمه با اصطلاح دیگر توضیح داده می شود در حالی که توضیح بیشتری نیاز است. شاید اشکال این جاست که نمونه ی عملی اصالت کلمه تحلیل نمی شود. به عنوان مثال چرا مولانا نمونه ی اعلای مراقبه ی شناور و شعور فرا آگاه است؟ یا چرا حافظ و پیامبر جبران خلیل جبران ؟ چگونه باید حقیقت را ببینیم که موجب شود جنگ هفتاد و دو ملت همه را عذر بنهیم؟» وی افزود : «آن جا که گفته می شود پرهیزگاری از طریق ماهیت کلمه محور پدید می آید، موضوع کلی گویی می شود و مفاهیم بدون وضوح رها می شوند یا می بینیم که مسئله ی وحدت بسیار مطرح می شود اما اگر طبق تعریف کتاب «وجود فرا بعدی کلمه در مقام جامعیت بر می گردد به فیض حضرت حق در آموختن علم اسماء  به انسان» پس باید راههای ارتباط با خدا هم بحث می‌شد.»  دکتر کریمی در ادامه ی سخنانش اذعان داشت: «در کتاب گفته می شود در قاموس دیدگاه اصالت کلمه، واژه ای به اسم نفی  نداریم، فراروی بهترین عمل است اما به نظر می رسد برخی نظریات متفکران هم سو به جای فراروی نفی می شوند. ابداعی بودن اصالت کلمه در ساحت ادبیات شاید پذیرفته باشد اما در فلسفه و عرفان جای بحث بیشتری دارد. اصولاً در کتاب، کلمه ی آوانگارد بسیار تکرار می شود در حالی که اصالت کلمه نظریه ای ازلی است تا آوانگارد. نظریه ای که از کنفوسیوس تا هایدگر به آن اعتقاد داشته اند. به جای تأکید بر بی سابقه بودن می بایست شواهد سنتی اصالت کلمه به تفصیل مورد تحلیل قرار می گرفت.»

 

وی در پایان گفت: «ویژگی های رمان در کتاب چشم های یلدا وجود دارد اما فهم داستان در کتاب راحت نیست. شخصیت ها واقعی اند ولی داستان فضای سوررئالی دارد. پراکندگی و بلکه آشفتگی در خط روایت وجود دارد. گویا سبک خاصی در کتاب در روایت داستانی می بینیم .

سپس دکتر سعید امامی با ذکر این نکته که دیگر منتقدان تمام آن چه را که باید گفته اند، به آراء منتقدان چندین نکته را افزود. اول این که برخی اصطلاحات و مفاهیم به طور کامل شرح و توضیح داده نشده اند از جمله «ذات کلمه بسیط است» و دیگر این که در مورد بینایی کلمه محور در انسان گفتند: «این نوع بینایی و نگاه کردن به طور کامل تشریح و بررسی نشده و فرآیند آن و این که در انسان چگونه اتفاق می افتد، بیان نشده است.»

در ادامه ی جلسه، استاد امیر کرم -نویسنده و کارگردان تئاتر- و دکتر آریا پورفریاد شهرویی -مدیر مجله ی ادبی سخن-  برای ارائه ی انتقاداتشان به جایگاه فرا خوانده شدند.

 

استاد کرم اظهار داشت: «مخالفت اصلی جریان انتلکتوئلیسم با مکتب اصالت کلمه، رویکرد توحیدی و مرجع دانستن قرآن و امام علی (ع) در جهان بینی فلسفی آن است».

وی افزود: «رمان چشم های یلدا رمانی دوجلدی است که  دیدگاه آرش آذرپیک به تدریج از فضای ژان پل سارتری در جلد اول به سوی نگرشی سوق پیدا می کند که در جلد دوم خضر راه خویش را بزرگانی چون آیت الله قاضی می بیند و این نگاه اصالت به سنت قدسی و توحیدی حتی در فضای اصلی اتفاقات داستان یعنی نوشخانه نیز مشهود است. آن جا که از انواع دمنوشهای طبیعی برای کاراکترها همواره  استفاده می شود و بنا بر طبع و شرایط هرکاراکتر دمنوش خاصی به او تعارف می شود این شیوه در سلوک عارف بزرگ معاصر حضرت آیت الله نخودکی اصفهانی بارز است».

دکتر شهرویی نیز اظهار داشت: « این رمان پارسی دارای چند ویژگی ست:

_مکتب اصالت کلمه اولین مکتب جهانی است که در فلسفه و ادبیات ظهور کرده و بانوان چهره های اصلی و نقش آفرین آن هستند. اگر به عنوان مثال مکتب اگزیستانسیالیسم را با عریانیسم مقایسه کنیم نه تنها سیمون دوبووار بلکه هیچ زن اگزیستانسیالیستی در رمان های ژان پل سارتر نقش اندیشمندانه ای ندارد اما حضور بانوان در مکتب اصالت کلمه و کتاب چشم های یلدا افتخاری برای ایران و ایرانی است.

_ این رمان سه نویسنده دارد در یک گفتمان ادبی فلسفی که نگرش های فلسفی از گذشته تا عریانیسم را بازتاب می دهد و خود یک فرآیند مهم در نگارش گفتارهای نقد ادبی ماست.

_پاک کردن پندار جنسیت و رسیدن به این نقطه که زن و مرد آزاداندیشی دارند. در یک جایگاه و در جاهایی زنان نویسنده در من های راوی سخن گو و ایده پرداز هستند.

_جستارخیزی متن بر می گردد به پرسشگری شخصیت های رمان که یک جور باز آفرینی واقعیت ها است.»

پس از  پایان صحبت های مدیر ماهنامه ی ادبی سخن، دکتر مهوش سلیمان پور -مجری جلسه- دو تن از اعضای مکتب اصالت کلمه یعنی جناب آقای زرتشت محمدی و بانو نیلوفر مسیح -از نویسندگان کتاب- را برای پاسخ گویی به سؤالات و انتقادات منتقدان به جایگاه فرا خواند .

ابتدا بانو مسیح ضمن تشکر از منتقدان، با تأکید بر رمان _مقاله بودن کتاب، آن را یک نوع وقایع نگاری تاریخی خواند که در طول رمان برخی از کاراکترها در ضمن وقوع در رمان، حضورشان نیز به پایان می رسد.

ایشان هم چنین با اشاره به مشکلات خلق این اثر از محدودیت پرداختن به موضوعات تخصصی فلسفی سخن گفت و اشاره کرد که: «کتاب به علت بافت رمان و جذب قشر عوام به  فلسفه و  فلسفیدن و فکر کردن از پرداختن به موضوعات به صورت ریشه ای و تخصصی حذر کرده است.»

وی افزود: «مکتب اصالت کلمه خود را چهارمین نظام فلسفی در جهان اسلام می داند چون در حال ساختن یک زبان و نظام فلسفی بر اساس بازگشت آوانگاردبه اصالت های فرارو بوده و این کتاب تنها در حکم یک مقدمه برای شکل گیری این نظام ادبی _فلسفی است.»

ایشان در پایان به منتقدان و پیروان مکتب اصالت کلمه نوید عصر عریانیسم را داد که در این عصر هر یک از کلیدواژه های ارائه شده در کتاب خود یک کتاب فلسفی قطور خواهد شد.

سپس جناب آقای زرتشت محمدی با اشاره به فرازهایی از نظریات مکتب اصالت کلمه خاطرنشان کرد: «در زبان تشعشعی، آگاهی بر اساس تشعشعات صادره از موجودات است. این آگاهی غریزی و مکانیکی بوده اما در زبان کلمه محور که خاصِ انسان و عامل برتری انسان بر دیگر مخلوقات است، آگاهی پویا و فعال می باشد و از طریق کلمه و قابلیت زبان صورت می گیرد. آگاهی از آگاهی از طریق زبانِ کلمه محور است. یک مکتب یا تئوری همانند دستگاه عمل می کند. این دستگاه سیستماتیک داده ها و ورودی های خاص خود را می طلبد. بر اساس آن داده ها که به مثابه مقولات هستند، پردازش صورت می گیرد و در نهایت خروجی ها و ستاده هایی تولید می شود.

باید دقت کرد که سیستم تئوریک مکتب اصالت کلمه، بر همین اساس بسیار موفق بوده و توانسته است از عهده ی این مهم برآید. همان طور که اساتید فرمودند بیش از چهارصد برساخته ی تئوریک و کلیدواژگان خاص و بعضاً مستحیل تولید شده که همگی به عنوان داده، در سیستم تئوریک اصالت کلمه در زمینه های مختلف به کار رفته اند به طوری که می توان شاخه های مختلف علوم و هنر را بر اساس آن پردازش و تولید جدید کرد و بر همین اساس با تولید علوم و هنر جدید، نرم افزار جدید در علوم مختلف پدید آورد مثلاً جناب استاد آذرپیک بر همین اساس و بر پایه ی این کلیدواژگان تئوریک مکتب اصالت کلمه ادبیات و روان شناختی را پردازش کرده و موفق به تولید جدید در این علوم شده اند از جمله خلق ژانرهای واژانه، فراشعر و فراداستان عریان در ادبیات و ضمیر فرآگاه، ضمیر دگرآگاه و… در روان شناسی .جناب میثم رجبی بر همین اساس «مکتب عدالت حقیقت گرا»  را در حقوق پی ریزی کرده و خانم نیلوفر مسیح در زبان شناسی و خود من در سازمان و مدیریت و هم چنین در زبان شناسی در حال تئوری پردازی هستیم. بنابراین سیستم تئوریک اصالت کلمه یک مکتب جهان شمول در ادبیات و سایر علوم است. هم چنین اصالت کلمه ضمن تعریف مقولات فلسفی مانند وجود، جوهر، ماهیت، عرض و… تشریح و مقوله بندی کلمه در دو ساحت جامع و متکثر ضمن استحاله ی این مفاهیم سیستم تئوریک خود را شرح می دهد. سیستم تئوریک اصالت کلمه از پنج آبشخور شناختی وحی، تجربه، عقل، شهود و مرجع باز تاریخی به عنوان منبع بهره می گیرد.

ضمناً در پاسخ بعضی از اساتید اتفاقاً در خلال رمان هم بعد، هم ساحت چهاربعدی و فرابعدی توضیح داده شده است و هم تعارضات مفهومی در خصوص کلمه، به خصوص در جلد دوم.»

جلسه با سخنان جناب استاد آرش آذرپیک  پایان یافت. ایشان ضمن تقدیر از جناب آقای فرهاد مرادی -مسئول صفحه ی ادبی روزنامه ی ابوذر- فرمودند: «در ابتدای رمان چشم های یلدا و کلمه -کلید جهان هولوگرافیک-، کتاب پیشکش شده است به شاعرِ پلیس و پلیسِ شاعر جناب فرهاد مرادی که در مقابل مافیای نشریات کرمانشاه یک تنه ایستاد و در زمانه ای که تمام جراید کشوری و استانی مکتب اصالت کلمه را بایکوت کرده بودند ایشان مقالات و آثار فرزندان مکتب اصالت کلمه را  چاپ و منتشر می کرد. قدردان زحمات ایشان هستیم و خواهیم بود.»

در پایان جلسه خانم نیلوفر مسیح اظهار داشت: «چیزی که در این محفل فلسفی _ادبی بسیار جالب و حائز اهمیت است؛ عدم حضور شاعرک های کرمانشاه و حضور ارزشمند حجت الاسلام و المسلمین حاج مصطفی ملکی و شخصیت های علمی و اساتید دانشگاه از جمله چهره ی برتر و ماندگار ریاضیات ایران، جناب پروفسور کیوان امینی، دکتر محمد مهدی حاتمی، دکتر ثریا همتی، دکتر نریمان رحمانی، دکتر سیدمنصور فاطمی مجد، دکتر زهره خزایی، دکتر مهین دایی چین، دکتر کامران قنبری، دکتر آزیتا کهریزی و… است. البته به جز برخی شاعران فرهیخته در سطح استان که در محافل ادبی نیز حضور به هم می رسانند و بدون هیچ ادعا و تنها به خاطر عشق به ادبیات قلم به دست گرفته اند چیزی که باعث سقوط ادبیات کرمانشاه از آغاز دهه ی ۸۰ به این سو شده توهم این شاعرک های پرادعاست.

حضور استاد اسماعیل زرعی، استاد محمود امینی و استاد اسفندیار رشیدی و استقبال و حضور بی نظیر عریانیست ها از سراسر کشور به شاعرک های کرمانشاه که هنوزاهنوز نمی دانند سقراط، ژال پل سارتر و ملاصدرا را با کدام (ص،س یا ث) می نویسند و نهایت افتخارشان فقط حضور در جشنواره های خنثا و بی خاصیت استانی و کشوری است این نکته را گوشزد می کرد که هر چند های و هوی کوتوله های ادبی گوش فلک را کر می کند و به خیال خام خودشان می خواهند فلسفه و ادبیات راستین در اختناق باشد اما همان گونه که همگان می دانند امروز در سطح کشور در زمینه ی ادبیات پیشرو ادبیات کرمانشاه مترادف است با مکتب اصالت کلمه.»

وی در ادامه افزود: «شاعران کرمانشاه به دو دسته تقسیم می شوند. شاعران روابط عمومی و شاعران انجمن باز.

شاعران روابط عمومی، شاعرک هایی هستند که شعرشان هیچ محلی از اعراب ندارد و با حضور فوق فعال در انجمن های شهرهای دیگر به ویژه تهران و کرج می خواهند دیگران آن ها را ببینند و بشناسند؛ و شاعران انجمن باز، شاعرک هایی هستند که فقط دنبال تأیید توسط شاعران روابط عمومی اند. در حالی که هیچ کدام هیچ جایی در تاریخ ادبیات و فلسفه ی این سرزمین نداشته و نخواهند داشت و فقط دورهمی هایی خوش و خرم خواهند داشت که ما به این دو دسته از شاعرک ها خواهیم گفت که ما را به خیر شما امیدی نیست. شر مرسانید.»

 

 

 

درباره ی هنگامه اهورا

شاعر و داستان نویسِ عریانیست، عضو مکتب اصالت کلمه و دایره ی مطالعاتی قلم، مسئول روابط عمومی اصالت کلمه و دانش آموخته ی رشته ی مترجمی زبان انگلیسی

همچنین ببینید

نخستین نشریه ی تصویری در ایران   نشریه ی تصویری «دنیای کلمه»   زیر نظر …

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *